Tasarrufun İptali Davası Nedir?
Tasarrufun iptali davaları, isminden de anlaşılacağı üzere bir gerçek veya tüzel kişi tarafından gerçekleştirilen tasarrufun geriye dönük olarak iptalinin talep edildiği davalardır. Halk arasında bu davalara tapu iptali davası da denilmektedir.
Tasarrufun İptali Davası Neden Açılır?
Tasarrufun iptali davaları uygulamada daha çok banka, varlık yönetim şirketleri ve diğer alacaklılar tarafından borçlu konumundakilerin mal kaçırma amacıyla yaptıkları taşınmaz devirlerinin iptali ve çoğunlukla bu yolla taşınmazların satışı yoluyla alacağın tahsili amacıyla açılmaktadır.
Tasarrufun iptali davalarının hukuki dayanağı nedir?
Tasarrufun iptali davaları İcra İflas Kanunu’nun 277. Maddesi veya Borçlar Kanunu’nun 19. Maddesi uyarınca açılabilmektedir. İspat yükümünün yer değiştirmesi ve uygulanacak zamanaşımı hükümleri açısından farklılık bulunduğundan davanın hangi madde hükmüne dayanılarak açıldığı çok önemlidir.
Tasarrufun İptali davalarında süreç nasıl işler?
Tasarrufun iptali davasını genellikle alacaklı finans kuruluşunun açtığı düşünülürse, davanın açılması ile davacı alacaklı kurum öncelikle mahkemeden devredilen taşınmaza veya taşınmaz 3. Kişilere devredilmiş ise borçludan devralan ilk kişinin yani diğer davalının malvarlığına ihtiyati tedbir ve haciz talep edecektir. Dolayısıyla çoğunlukla dava dilekçesi davalılara tebliğ edilmeden önce taşınmazın kaydına ihtiyati haciz şerhinin işleneceğinin bilinmesi gereklidir. Davanın ilerleyen aşamalarında davacı kurum taşınmaz devrinin muvazaalı olduğunu iddia ve ispat etmeye, davalılar ise delilleri ile devrin muvazaalı olmadığını ispat etmeye çalışacaklardır.
Tasarrufun iptali davalarının kararı nasıl verilir?
Tasarrufun iptali davalarında alacaklı yani davacı kurum tarafından muvazaanın ispatlanması veya davalıların aralarındaki ilişkinin bir muvazaaya dayanmadığını ispatlayamaması halinde dava konusu taşınmazın satışına, davaya dayanak icra takibinin hesaplanacak tüm alacak tutarını aşmayacak tutar kadarının alacaklıya verilmesine karar verilecektir. Örnekle anlatmak gerekir ise 50.000-TL tutarlı bir alacak için, taşınmaz cebri icra yoluyla satılacak alacaklı satış bedeli üzerinden alacak miktarını tahsil edecek kalan tutar ise taşınmazın önceki sahibine verilecektir.
Tasarrufun iptali davaları nasıl neticelenir?
Öncelikle belirtmek gerekir ki söz konusu davalarda eksik harç ödeme talebinden kaynaklı düşük bedelli yapılan devir işlemleri aleyhe karine oluşturacak, bu durumda devir işleminin muvazaalı olmadığının ispat edilememesi halinde özellikle de satıcı-alıcı arasında akrabalık ilişkisinin bulunması durumunda dava yüksek ihtimalle kabul edilecektir. Bu hususların bulunmadığı hallerde dahi bir kısım finans kuruluşlarının iletişim yollarını kullanarak alıcı yanı taşınmaz değerine nispeten düşük bedelli borcun ödenmemesi halinde taşınmazın satışının cebri icra yoluyla yapılacağını belirtmesi finans kuruluşuna tahsilat sağlanmasına yardımcı olmaktadır.